Zespół zachodzącego słońca - objawy przyczyny leczenie
Zespół zachodzącego słońca to charakterystyczne zachowania starszych osób, które cierpią na demencję lub depresję. Jest to szereg zaburzeń, które pojawiają się w określonych porach, czyli późnym popołudniem, wieczorem lub w nocy. Jakie objawy daje zespół zachodzącego słońca i jakie są przyczyny tego zaburzenia?
Zespół zachodzącego słońca - objawy
Z zespołem zachodzącego słońca mamy do czynienia najczęściej w przebiegu choroby Alzheimera. Objawy zespołu zachodzącego słońca zaczynają pojawiać się wraz z zanikaniem naturalnego światła słonecznego, czyli wtedy, kiedy nadchodzi pora wieczorna. Następują wtedy zaburzenia behawioralne oraz poznawcze. Objawami charakterystycznymi są:
- dezorientacja - chory nie wie, gdzie aktualnie przebywa, kim są osoby z jego otoczenia,
- apatia,
- nadmierne wycofanie,
- wyciszenie,
- wahania nastroju,
- drażliwość,
- silny niepokój i lęk,
- drżenia kończyn,
- problemy z wypowiadaniem się,
- omamy wzrokowe,
- zaburzenia snu - częste pobudki nocne, problemy z zaśnięciem.
Osoby cierpiące na zespół zachodzącego słońca mogą być niewyspane, przez co mają mniej energii oraz mogą być rozdrażnione. Z kolei, w godzinach wieczornych są pobudzone i zachowują się agresywnie. Należy więc uważać, by chory nie wyrządził krzywdy sobie lub komuś innemu.Na początku, objawy mogą nie być zauważalne. Są one o niewielkim nasileniu, a narastają w godzinach wieczornych i nocnych. Gdy objawy postępują, zaburzenia trwają dłużej, a jeśli dochodzi do tego infekcja, bądź choroba, zaburzenia trwają dłużej i nasilają się.
Zespołu zachodzącego słońca nie można mylić z objawem zachodzącego słońca - patologicznym objawem neurologicznym, występujący u niemowląt, którzy doświadczyli wzrostu ciśnienia śródczaszkowego.
Zespół zachodzącego słońca - przyczyny
Dokładna patogeneza zespołu zachodzącego słońca nie jest rozpoznana. Czasem patologiczne procesy w jakiś sposób wyjaśniają jego występowanie, jednak nie wiadomo, dlaczego zespół pojawia się u osób, którzy nie są chorzy na jakiekolwiek otępienie. Przyczyną może być stres, hałas lub zbyt mały dostęp do światła zewnętrznego. Przyczyną występowania zespołu mogą być również procesy neurodegeneracji. Związane one są z obumieraniem neuronów i doprowadzają do dysfunkcji układu nerwowego, co ma wpływ na cykl snu i czuwania.
Zespół zachodzącego słońca - leczenie
Zespół zachodzącego słońca leczy się farmakologicznie oraz niefarmakologicznie. Leki muszą być dobrze dobrane, ponieważ w tej grupie chorych, wiele chorób nakłada się na siebie. Gdy konieczne jest stosowanie metod farmakologicznych, należy skonsultować się z lekarzem psychiatrą. Powinno się wziąć pod uwagę, że może być konieczna terapia.
Można przeciwdziałać występowaniu objawów korzystając z metod niefarmakologicznych, poprzez:
- trzymanie się stałego rytmu dnia;
- zapewnienie wyciszonego i spokojnego środowiska;
- zadbanie o dobre oświetlenie w pomieszczeniu;
- częste spacery na świeżym powietrzu;
- zapewnienie aktywności fizycznej, dostosowanej do chorego;
- spędzenie czasu ze starszą osobą i poświęcenie jej uwagi - dzięki temu nie będzie czuła się samotna. Można spędzić tak czas, np. układając puzzle dla osób z demencją czy grając w gry dla seniorów;
- zapewnienie bezpieczeństwa choremu;
- rezygnację z drzemek w ciągu dnia - gdy senior ma problemy z zaśnięciem.
Przeciwdziałając postępowaniu choroby, wykorzystując powyższe metody, można przynieść ulgę osobie chorej oraz osobie opiekującej się nią. W praktyce okazuje się, że metody niefarmakologiczne okazują się skuteczniejsze w zwalczaniu objawów zespołu zachodzącego słońca.
Zespół zachodzącego słońca - podsumowanie
Zespół zachodzącego słońca to zespół objawów, które zauważają i zgłaszają opiekunowie osób starszych. Najczęstszą przyczyną jego powstawania jest choroba Alzheimera, jednak nierzadko towarzyszy on depresji, często współistniejącej z otępieniem. Jeśli zauważysz objawy zespołu zachodzącego słońca u seniora, skonsultuj się z lekarzem.
